Grondbeleid

Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) verplicht gemeenten om in de begroting en jaarrekening een paragraaf over het grondbeleid op te nemen. De paragraaf grondbeleid in de jaarrekening en begroting is in samenhang met de nota Grondbeleid, een belangrijk instrument voor het sturen, beheersen en controleren van het grondbeleid. In artikel 16 van het BBV is bepaald waaruit de verplichte paragraaf grondbeleid ten minste dient te bestaan. Kort gezegd geeft de gemeenteraad in de paragraaf grondbeleid van de programmabegroting aan, wat het te voeren grondbeleid het komende jaar is om de ruimtelijke doelstellingen/opgaven van de gemeente Hilversum te realiseren. In de paragraaf grondbeleid van de eerstvolgende jaarrekening wordt vervolgens gerapporteerd wat er is gerealiseerd en hoe dit zich verhoudt tot de aanvankelijke voornemens uit de begroting.

De raad heeft op 12 december 2019 de nota Grond- en Vastgoedbeleid vastgesteld. Vastgoed- en grondtransacties zijn belangrijke instrumenten om de gemeentelijke doelstellingen te helpen realiseren. Gekozen is voor situationeel grond- en vastgoedbeleid: per situatie wordt voor de best passende strategie gekozen. Daarbij kan de rol van de gemeente variëren in een actieve, een regisserende of een faciliterende rol. De verbeteringen in de stad en voor de bewoners vormen het maatschappelijke rendement dat we nastreven. Op basis van dat uitgangspunt worden zorgvuldige afwegingen gemaakt voor financieel rendement en risicobeheersing.
Via deze nota maakt de gemeente Hilversum transparant op welke manier zij gebruikmaakt van het grondbeleid en de bijbehorende instrumenten.
Daarbij is aangegeven welke afwegingen de gemeente maakt bij haar rol in gebiedsontwikkeling. Er is een beslisboom opgenomen aan de hand waarvan de gemeente besluit om vastgoed te behouden, af te stoten of te verwerven.

Vastgoed
De gemeente Hilversum wil tot een vastgoedportefeuille komen die weliswaar kleiner van omvang zal zijn, maar maatschappelijk van grote betekenis kan zijn omdat bewust is gekozen voor het behouden of verwerven van objecten.
Op basis van onderstaande stellingen wordt bepaald welke objecten behoren tot de voorraad kernvastgoed en ondersteunend vastgoed:

• Panden en grond die niet bijdragen aan gemeentelijke doelstellingen worden afgestoten.
• Panden en grond met maatschappelijk nut worden behouden en daarbij wordt gekozen voor een actieve aanpak.
• Panden en grond die een strategische positie innemen voor het realiseren van gemeentelijke doelstellingen worden verworven (koop of huur).

Rapportages
De gemeente Hilversum actualiseert jaarlijks de grondprijzen in overeenstemming met het geldende grondbeleid. In de raad van 7 september 2021 is de Uitwerkingsnota Grondprijzen vastgesteld. In de uitwerkingsnota kiest Hilversum voor een andere grondprijsmethodiek bij de bepaling van de grondprijzen voor de segmenten snippergroen, sociale huurwoningen en maatschappelijk vastgoed. Door de grondprijzen vast te stellen op basis van de residuele grondprijsmethodiek wordt het grondbeleid van Hilversum binnen de drie segmenten reëler en transparanter.

Sinds vorig jaar stelt de gemeente Hilversum elk jaar een Meerjarenperspectief Gebiedsontwikkelingen (MPG) op. Het MPG maakt de cumulatieve effecten van de gebiedsontwikkelingen in Hilversum inzichtelijk. In samenwerking met de Rekeningencommissie wordt het MPG doorontwikkeld.

Grondexploitaties
Per 1 januari 2023 zijn er twee lopende grondexploitaties, Anna’s Hoeve Bouwplan en Stationsplein. Op basis van de actualisatie van de grondexploitaties 2022 (Raadsbesluit 9 juni 2022), is de verwachting dat de grondexploitatie Anna’s Hoeve Bouwplan wordt afgesloten in 2025 met een positief resultaat van € 4.376.000. In 2021 is bij de jaarstukken op grond van de verordening in het BBV een tussentijdse winst genomen van € 407.000.
De verwachting is dat de in 2021 geopende grondexploitatie Stationsplein in 2027 met een negatief resultaat van € 388.500 wordt afgesloten.

In 2023 is de verwachting dat de fiscale winst gemeentebreed op € 167.000 zal uitkomen. Dit is opgebouwd uit een fiscale winst op de reclame openbare ruimte van € 244.000 en een fiscaal verlies op de grondexploitaties van € 77.000. In de programmabegroting 2023 is de bijbehorende verschuldigde vennootschapsbelasting van € 25.000 verwerkt.

De gemeenteraden van Hilversum, Laren en Gooise Meren hebben op 18 december 2017 de Intergemeentelijke grondexploitatie Crailo vastgesteld. Voor de samenwerking is op 1 mei 2018 een gezamenlijke privaatrechtelijke entiteit ingericht, GEM Crailo BV. De kapitaals-/risicodeelname voor de gemeente Hilversum, Gooise Meren, Laren bedraagt respectievelijk 45%, 45% en 10%. Deze grondexploitatie wordt elk jaar door de GEM Crailo BV geactualiseerd.

Ontwikkelingen
De volgende ontwikkelingen spelen in 2023:

• Actualiseren van het Meerjarig perspectief gebiedsontwikkeling.
• Anna’s Hoeve: Alle gronden zijn verkocht, dit jaar oplevering van de woningen van bouwveld 2.3b. De woningen op bouwveld 5.2 zijn in aanbouw. De grond van bouwveld 4.1/4.2 is nog niet geleverd aan de ontwikkelaar, de bouw van woningen is nog in voorbereiding.
• Stationsgebied: voortzetten van het verwerven van panden en gronden aan de Koninginneweg. Voorbereiding uitgifte en uitgifte van het eerste bouwblok.
• Postcodegebied 1221: Opstellen stedenbouwkundig plan. Voortzetten van verwerven van panden aan de Larenseweg, Kleine Drift en Zuiderweg..
• Crailo: GEM Crailo B.V. (Gemeenschappelijke exploitatiemaatschappij) geeft uitvoering aan de eigen grondexploitatie met de overgedragen gronden.
• Arenpark: Na vaststelling van het stedenbouwkundig plan wordt een grondexploitatie voorbereid en geopend.
• Circusterrein: Inzetten op tijdelijke en flexibele woonconcepten in aanvulling op reguliere woningbouw.
• Verder ontwikkelen van instrumenten voor de financiële beheersbaarheid van projecten, zoals portfolio- en projectmanagement.

Gronduitgifte: verkoop/ erfpacht
Wij verwachten in 2023 vanuit de grondexploitaties geen grond te verkopen. Wij verwachten geen grond in erfpacht uit te geven.

Exploitatieplannen / anterieure overeenkomsten
De gemeente is in beginsel verplicht om bij het vaststellen van een bestemmingsplan een exploitatieplan vast te stellen. Hiervan kan een gemeente afzien als zij de door haar te maken kosten op een andere manier kan verhalen. Bij alle betreffende bestemmingswijzigingen zijn of worden afspraken gemaakt met de betrokkenen over dit kostenverhaal. In 2023 zal evenals in 2022 meer gebruik gemaakt gaan worden van het instrument anterieure overeenkomst bij ruimtelijke ontwikkelingen dan voorheen.

Verkoop niet-strategisch bezit
De verkoop van niet-strategisch bezit is voor netto € 5.972.000 verwerkt in de begroting 2023 en gedoteerd aan de reserve Stedelijke Ontwikkeling.